Onder leiding van Mark Walter zouden we in het voorjaarsproject van 2020 muziek uit de jaren twintig van de vorige eeuw zingen. Op het programma stond onder andere:
De geplande concerten van 6 en 7 juni 2020 zijn gecanceld in verband met de coronamaatregelen.
Ach, m’n ziel is louter klanken
In dit uur van louter kleuren;
Klanken, die omhoge ranken
In een dolle tuin van geuren
De woorden van Paul van Ostaijen uit 1914 in zijn gedicht Avond zijn een perfecte typering voor de werken die Coqu binnenkort ten gehore brengt. Koorklank is de gemeenschappelijke deler van de Nederlandse en Vlaamse componisten uit de 20e eeuw die op het programma staan.
‘In alle vocale muziek speelt koorklank natuurlijk een rol,’ zegt dirigent Rienk Bakker (die afstudeerde op Ton de Leeuws A cette heur du jour), ‘maar de componisten in dit programma weten als geen ander de teksten zo te verklanken dat een bijna volmaakte eenheid van tekst en muziek ontstaat. Alles is klankkleur: de harmonieën, de dissonanten, de woorden, de stemverdeling. Luister maar hoe Ton de Leeuw en Raymond Schroyens er beiden in slagen om een sensuele tekstbeleving te verwezenlijken zonder sentimentele of anderszins romantische expressieve uitwassen. Ze experimenteren met de puurheid van de klank en zoeken naar de volmaakte synthese tussen tekst en muziek.’
Ook de andere componisten op het programma hebben hun eigen klankwereld weten te creëren. En waar Joost Kleppe zijn klanken reliëf geeft door de zangers aan het stampen en trommelen te zetten, geeft de (woeste) cellopartij bij de werken van Rudi Tas en Sebastiaan van Steenberge de stukken een extra spannende dimensie. Van Tomtit nest (Vic Nees) tot Juffer Lola (Daan Manneke) en het Schlaflied van Bikkembergs; ervaar zelf hoe deze muziek binnenkomt. Zonder aan te dringen – toch heel indringend.
Het stuk van Joost Kleppe (Caminante no hay camino) is geschreven in opdracht van de Stichting Pieterskerkconcerten.
Concerten
Vrijdag 31 januari 2020 | Pieterskerk, Utrecht | 20.15 uur | € 15/€10 (voorverkoop)
Zondag 2 februari 2020 | Grote Kerk, Wijk bij Duurstede | 16.00 uur | vrijwillige bijdrage
Sinds 2016 woont Lodewijk in Tallinn (Estland), waar hij cum laude zijn master afsloot aan de Estse Muziek- en Theateracademie. Van der Ree kreeg carte blanche bij het prestigieuze gezelschap Cappella Amsterdam, deed de instudering van John Adam’s Nixon in China voor de zaterdagmatinee van het Concertgebouw en dirigeerde in 2019 in de megalomane Stockhausen-productie Aus Licht van het Holland Festival. In december 2019 zal de Kersjesprijs voor dirigenten aan hem worden uitgereikt
‘Er is muziek die bezingt wat concreet is; de liefde voor een bepaald persoon, het vertrouwen in een heerser of een God. In dit programma echter koorwerken die het tastbare willen overstijgen. We bezingen het verlangen naar onbekende en misschien wel geïdealiseerde tijden, plaatsen, personen en goden, en de troost en inspiratie die dat biedt’, aldus dirigent Lodewijk van der Ree.
Centraal in het programma staan de Engelse componisten Hubert Parry en Herbert Howells. Zowel Parry’s Songs of Farewell als Howells’ magistrale Requiem (voor a cappella koor en solisten) hebben afscheid en rouw als thema. Maar meer nog benadrukken beide stukken wat ná het afscheid komt, en de troost die dit hoopvolle vooruitzicht biedt, ook voor hen die achterblijven. Daan Manneke verklankt Psalm 121 met veel oor voor tekstexpressie, terwijl Charles Villiers Stanford met Beati quorum via juist een kalm en vloeiend polyfoon weefsel spint om de sfeer van de woorden uit psalm 119 te vangen. Daarnaast klinken twee – totaal verschillende – aan Maria gewijde stukken; de minimalistisch getoonzette smeekbede Most holy mother of God van Arvo Pärt, en Federico Mompou’s in weelderige harmonieën gehulde Ave Maria. Tot slot twee werken uit de renaissance in de Nederlanden: Josquin des Prez verklankt in Mille regretz het schrijnende verlangen naar een onbereikbare geliefde, terwijl Sweelinck in Venite exultemus Domino de glorie van God bezingt.
Vrijdag 25 oktober 2019 | Sint-Machariuskerk, Gent | 19.00 uur
Zaterdag 26 oktober 2019 | Hof Bladelin, Brugge | 15.00 uur
Rienk Bakker (1986) studeerde aan de conservatoria van Zwolle, Straatsburg en Antwerpen. Zijn muzikale loopbaan begon met de studies orgel en kerkmuziek waarvoor hij in 2011 het masterdiploma behaalde. Hij volgde drie maal de Kurt Thomas Cursus voor koordirigenten. In 2016 voltooide hij ‘met grote onderscheiding’ de masteropleiding koordirectie. Sinds zijn studie zingt hij regelmatig in (semi-)professionele ensembles.
Rienk is dirigent van het Brabants, het Amersfoorts en het Eindhovens Kamerkoor, Vocaal Ensemble Tiramisu en Jongerenkoor Houten. Hij is daarnaast cantor-organist van de Grote Kerk te Vianen. Verder organiseert hij koorprojecten met zijn ad-hoc koor Adveniat Musica en is hij mededirigent van Consortium Musicum Divertimento te Breda, een projectkoor en -orkest dat elke zomer een aantal concerten in het buitenland geeft. Vanaf september 2019 is hij tevens dirigent bij Stichting Bachcantates Tilburg.
Op 1 en 2 juni zingt Coqu onder leiding van Patrick Pranger de Nederlandse première van The Divine Liturgy of St John Chrysostom. Alexander Levine (1955) schreef dit werk in 2005 na een pelgrimage naar het graf van de Russisch-orthodoxe priester Alexander Men. Levine streeft met dit grote a cappella werk in 22 delen een spirituele pelgrimage na, geïnspireerd op liederen uit de Grieks-Orthodoxe traditie en de polyfonie uit de renaissance. In het concert van Coqu omspeelt de uit Syrië afkomstige Jaber Fayad de delen met zijn oed (ook wel ud, het snaarinstrument waaruit later de luit ontstond), muziek die wonderwel samengaat met de door Levine gecomponeerde koorklanken.
Volgens Patrick Pranger, die speciaal voor dit project bij de componist op bezoek ging in Londen, is de muziek ‘een combinatie van moderne, fijn in het gehoor liggende muziek waarin de Engelse koortraditie vermengd is met de Russische’. Opvallend in Levine’s stijl zijn twee terugkerende tegenpolen: naast breed uitgesmeerde gestapelde akkoorden, met regelmatig een woeste dissonant, is de muziek opzwepend met een sterk ritmische invloed. The Divine Liturgy of St John Chrysostom overstijgt tijd en landsgrenzen en biedt de luisteraar een eigen spirituele ervaring. Kom het aan den lijve en oren ervaren in Utrecht of Wijk bij Duurstede.
Zaterdag 1 juni | 20.15u | Gertrudiskathedraal, Willemsplantsoen 2, 3511 LA Utrecht | € 15/€10
Zondag 2 juni | 16.00u | Grote Kerk, Markt 22, 3961 BC Wijk bij Duurstede | vrijwillige bijdrage
Kaarten voor Utrecht te koop via ticketshop.